Schaatsen

Een gids voor schaatsfans en fanatieke sporters

Schaatsen is een sport die diepgeworteld is in onze cultuur en een rijke historie kent die teruggaat tot de Finnen zo’n 5.000 jaar geleden. Maar schaatsen is niet alleen een kwestie van het binden van ijzers onder je voeten en het ijs op stappen. Er komt veel meer bij kijken, van de juiste kleding en uitrusting tot aan techniek en onderhoud van je schaatsen.

De glorieuze schaatsgeschiedenis van Nederland: Van grachten tot gouden medailles

Nederland en schaatsen zijn bijna synoniem aan elkaar. Deze liefdesrelatie tussen een land en een sport heeft diepe wortels en is een integraal onderdeel van de Nederlandse cultuur en identiteit. Het begon allemaal met het schaatsen op bevroren grachten, meren en rivieren. Niet alleen was het een efficiënte manier om je te verplaatsen tijdens de strenge winters, maar het werd ook snel een populaire vorm van vermaak en later, competitie.

Schaatsbanen en competities

De sport kreeg in de loop der jaren een meer georganiseerde vorm, met de komst van schaatsbanen en competities. Maar wat echt een keerpunt was, is de professionalisering van het schaatsen in Nederland. De introductie van merkenteams stelde schaatsers in staat om zich volledig op hun sport te concentreren. Dit resulteerde in een opmerkelijke groei in het aantal medailles dat Nederland heeft gewonnen tijdens internationale competities zoals de Olympische Winterspelen.

De sleutel tot dit succes? Sommigen zeggen dat het te maken heeft met het feit dat Amsterdammers zich in de winter massaal op schaatsen over de grachten verplaatsen, waardoor een sterke basis van liefhebbers en toekomstige kampioenen wordt gecreëerd. Anderen wijzen op de hoge mate van professionalisering en de infrastructuur die de sport in Nederland heeft.

Wat ook de redenen mogen zijn, één ding is zeker: schaatsen is niet alleen een sport in Nederland, het is een deel van onze nationale identiteit, gekoesterd door generaties en een bron van nationale trots.

Nederlandse dominantie in de schaatswereld

Nederland heeft een rijke schaatshistorie en staat op een indrukwekkende derde plek qua schaatsmedailles op de Winterspelen. De prestaties zijn in recente jaren nog verder verbeterd, dankzij de komst van professionele merkenteams waardoor schaatsers zich volledig op hun sport kunnen toeleggen. Deze investering in de sport op hoog niveau heeft zonder twijfel bijgedragen aan de successen van Nederlandse schaatsers zoals Carlijn Achtereekte, Ireen Wüst, en Antoinette de Jong.

Verschillende soorten schaatsen

Niet alle schaatsen zijn hetzelfde. IJshockeyschaatsen zijn bijvoorbeeld ontworpen om gemakkelijk te manoeuvreren. Ze zijn perfect voor het maken van korte bochten en snel remmen. Dit in tegenstelling tot langebaanschaatsen, die meer zijn ontworpen voor snelheid en efficiëntie over langere afstanden.

Type schaatsen, lage vs. hoge Noren

De keuze voor lage of hoge noren is ook een cruciaal aspect. Hoge noren worden voornamelijk gebruikt als je met hogere snelheden gaat schaatsen, omdat je bij het maken van bochten met lage noren tegen het ijs kunt komen. De extra 3 cm die hoge noren hebben, voorkomen dit. Daarnaast hebben hoge noren bijna altijd een lage schoen, zodat de enkel vrij is om te bewegen, wat belangrijk is voor optimale techniek en snelheid.

Welke schaatsen zijn het makkelijkst voor kinderen?

Het is gemakkelijk om als kind te beginnen met schaatsen. Ze hebben vaak minder angst, veel energie en een flexibeler lichaam waardoor ze snel hun balans kunnen vinden. Voor kinderen zijn eenvoudige, verstelbare schaatsen vaak de beste keuze om mee te beginnen.

Veiligheid op het ijs

Het is belangrijk om te onthouden dat schaatsen scherp kunnen zijn. Zelfs als ze niet extreem scherp zijn, kunnen ze nog steeds snijwonden veroorzaken. Het is daarom aan te raden om scheen- en enkelbeschermers te dragen. Daarnaast zijn er ook speciale schaatskleding en accessoires die zijn aangepast aan de behoeften van deze tijd, zoals thermo-ondergoed, winddichte jassen en snijbestendige sokken.

Waarom mag je geen enkel zien bij schaatsen?

Het is van belang dat je enkels goed ondersteund zijn tijdens het schaatsen. Daarom wordt aangeraden om hoge sokken of speciale schaatssokken te dragen die voldoende steun bieden. Dikke sokken kunnen weliswaar voor isolatie zorgen maar verminderen het contactgevoel met het ijs.

Fysieke en mentale uitdagingen

Schaatsen is niet alleen een fysiek uitdagende sport, maar ook mentaal veeleisend. Je traint vooral je beenspieren, bilspieren, rugspieren en buikspieren. Dit vereist niet alleen fysieke kracht maar ook een grote mate van concentratie en focus, vooral tijdens wedstrijden.

Waarom schaatsen we tegen de klok in?

Waarom Schaats je Linksom?In veel schaatsdisciplines wordt er tegen de klok in, ofwel linksom, gereden. De redenen hiervoor kunnen variëren van traditie tot biomechanische voordelen. De studie van Federico Formenti en Alberto Minetti geeft inzicht in de historie en ontwikkeling van het schaatsen, die teruggaat tot de Finnen ongeveer 5000 jaar geleden. Het linksom schaatsen heeft zich door de jaren heen gehandhaafd, en hoewel er geen eenduidige verklaring is, is het een erkend onderdeel van de sport.

Kleding en temperatuur

De temperatuur aan de oppervlakte van het ijs is meestal rond de -2 graden Celsius. Dit is een ideale temperatuur waarbij de wrijvingsweerstand minimaal is. Zorg daarom voor geschikte kleding en vergeet niet om handschoenen te dragen voor extra comfort.

Wat te dragen voor optimaal schaatsplezier?

Schaatsen is een winterse activiteit die een specifieke kledingkeuze vereist. Of je nu schaatst als sport of puur voor het plezier, de juiste kleding kan je ervaring aanzienlijk verbeteren. Zoals eerder vermeld, is de temperatuur aan het ijsoppervlak meestal rond de -2 graden Celsius. Hoewel dit de wrijvingsweerstand minimaliseert en zorgt voor een soepelere schaatservaring, betekent het ook dat je je goed moet voorbereiden om warm te blijven.

Voor de sportieve schaatsers

Als je schaatst op een competitief niveau, is het belangrijk om aerodynamische kleding te dragen die ook thermische voordelen biedt. Dit helpt je niet alleen om sneller te schaatsen, maar houdt je ook warm. Een schaatspak uit één stuk van synthetische materialen zoals polyester of spandex is vaak de voorkeurskeuze. De meeste schaatspakken hebben ook een vochtafvoerende laag om zweet van je huid te verwijderen, wat helpt om je droog en comfortabel te houden.

Voor recreatieve schaatsers

Voor degenen die schaatsen voor het plezier, is comfort het belangrijkste. Een veelgebruikte aanpak is het dragen van drie dunne laagjes:

Vocht afvoerende laag: De eerste laag zou gemaakt moeten zijn van een materiaal dat vocht van je huid afvoert, zoals thermo-onderkleding.
Isolerende laag: De tweede laag dient als isolatie en kan bestaan uit een fleecejas of -trui.
Wind- en waterwerende laag: De buitenste laag moet wind- en waterdicht zijn om je te beschermen tegen de elementen. Een ademende, maar waterdichte jas is ideaal.

Vergeet de accessoires niet

Handschoenen zijn essentieel, niet alleen om je handen warm te houden maar ook om ze te beschermen bij eventuele valpartijen. Een muts of hoofdband kan ook nuttig zijn, aangezien je veel lichaamswarmte verliest via je hoofd. Tot slot, als je van plan bent om lange afstanden te schaatsen, overweeg dan een paar goede schaatssokken. Maar let op: te dikke sokken kunnen de doorbloeding beperken en het gevoel met het ijs verminderen, wat met name voor sportieve schaatsers een nadeel kan zijn.

De gezondheidsvoordelen van schaatsen

Naast de opwinding en de spanning van het kijken naar of deelnemen aan schaatswedstrijden, zijn er ook aanzienlijke gezondheidsvoordelen verbonden aan deze sport. Schaatsen is een uitstekende manier om je conditie te verbeteren en verschillende spiergroepen te trainen. Vooral je beenspieren, bilspieren, rugspieren en buikspieren worden flink aan het werk gezet. Dus niet alleen is het een leuke activiteit, het is ook een zeer effectieve workout.

Training vs. wedstrijden

Schaatsen kan mentaal even uitdagend zijn als fysiek. Veel schaatsers merken dat ze in trainingen beter presteren dan in wedstrijden. Dit komt vaak door de verhoogde druk en verwachtingen die met wedstrijden gepaard gaan. Mental coaching en voorbereiding zijn daarom net zo belangrijk als fysieke training.

Waarom presteer ik beter in trainingen dan in wedstrijden?

Het is niet ongebruikelijk om beter te presteren in een trainingsomgeving. Dit komt meestal door een verschil in mentale druk. In trainingen is er minder op het spel, waardoor je je meer op de techniek en het plezier kunt concentreren. Bij wedstrijden komen er externe factoren bij kijken zoals publiek, verwachtingen en de wens om te winnen, wat extra druk kan opleveren. Mentale training kan helpen om deze druk te beheersen.

Verbeter je snelheid

Schaatsen is een sport waarbij je snel progressie kunt maken, vooral als je als kind begint. Echter, ongeacht je leeftijd of ervaringsniveau, zijn er altijd manieren om je snelheid te verbeteren. Een daarvan is het regelmatig slijpen van je schaatsijzers. Botte ijzers maken het moeilijk om grip te krijgen op het ijs en belemmeren je afzet. Daarnaast is de techniek van het afzetten en de houding van cruciaal belang; iets waar je constant aan kunt werken, eventueel met hulp van een coach.